wtorek, 12 listopada 2013

George Bernard Shaw 'Cezar i Kleopatra'



Pisarz jest laureatem Literackiej Nagrody Nobla z 1925 roku.

Sztuka nawiązuje do spotkania królowej Egiptu Kleopatry i Juliusza Cezara - Rzymskiego Wodza. Autor nie przedstawia całej historii, lecz zaledwie kilka epizodów, zmieniając nieco fakty.

Po tragicznej śmierci ojca, Kleopatra została wygnana przez młodszego brata Ptolemeja. Rodzeństwo walczy o koronę. Do Egiptu nadciąga Juliusz Cezar. Początkowo Kleopatra jest przerażona, bojąc się, że zostanie przez Cezara pożarta. Jednak pod wpływem władczego mężczyzny, sama staje się silną kobietą. Widzi w Cezarze swojego wybawcę i szansę na zdobycie Egiptu.

Każda z postaci przedstawiona jest w sposób ironiczny. Czytelnik poznaje Kleopatrę jako dziecko - trzpiotkę, rozkochaną w Marku Antoniuszu. Juliusz Cezar jest pięćdziesięcioletnim mężczyzną, ukrywającym pod wiankiem z liści laurowych łysinę  ( na którą Kleopatra ma tajemne specyfiki).

Shaw ukazuje relacje wszystkich bohaterów sztuki w krzywym zwierciadle.

Przyznam, że niezbyt często czytam "słowa od autorów", jednak tym razem tak się stało. Chciałam bliżej poznać postać George'a Bernarda Shaw. Zaintrygowało mnie to, że twórca krytykował Williama Shakaespeare'a, tak uwielbianego przez całe pokolenia.

Szczerze polecam literaturę Bernarda Shaw, choćby ze względu na ironiczne postrzeganie świata.

czwartek, 7 listopada 2013

George Orwell '1984'



Jest rok 1984. Świat dzieli się na trzy państwa, które nieustannie, od kilkudziesięciu lat toczą ze sobą wojnę: Oceania, Eurazja i Wschódazja. Akcja powieści toczy się w Londynie, mieście w Oceanii. Ludzie posługują się tu nowomową, a państwem rządzi Wielki Brat. Jest wszechmocny i wszechpotężny, jego aparat wykonawczy stanowią: Ministerstwo Pokoju, Ministerstwo Prawdy, Ministerstwo Miłości i Ministerstwo Obfitości. Specyficzną jednostką jest Policja Myśli, zajmująca się przechwytywaniem ludzi mających (nawet w myślach) wątpliwości co do siły i potęgi Wielkiego Brata.
Zakazany jest seks, czułość i wszelkie przejawy ludzkich odruchów. Ludzie mogą współżyć w celu płodzenia potomstwa. Ulubioną rozrywką społeczeństwa (szczególnie małych dzieci) są publiczne egzekucje. Podstawowe produkty, takie jak mydło, kawa, żyletki czy chleb są wydzielane. Jest tylko jeden kanał telewizyjny, którego celem jest propaganda i informowanie o wielkich sukcesach Oceanii. Ludzie znikają w tajemniczych okolicznościach za czyny, których się dopuścili, bądź też nie. najbliższy sąsiad może być Policjantem Myśli
Największym wrogiem Wielkiego Brata jest Goldstein, przywódca tajemniczego Bractwa, walczącego o prawdę i wolność. Dlatego raz w tygodniu urządza się pokaz filmowy o Goldsteinie podczas Dwóch Minut Nienawiści, by ludzie mogli dać upust emocjom i wykrzyczeć nienawiść do Wroga Numer 1. 

W tym świecie żyje 39-letni Winston Smith, pracownik Departamentu Archiwów Ministerstwa Prawdy. Jego praca polega na tworzeniu historii. W zależności z kim Wielki Brat zawiera sojusz, zmienia fakty, pisząc stare notki prasowe od nowa. Tak naprawdę nikt nie wie o co toczą się wojny i przeciwko komu.
Winston jest przeciętnym, schorowanym człowiekiem, nic wyróżnia się z tłumu, nie osiągnął niczego szczególnego. Pewnego dnia trafia do antykwariatu, gdzie kupuje zakazane przedmioty: papierowy notatnik i zwykły ołówek. Postanawia pisać pamiętnik. Zaczyna zastanawiać się też nad rzeczywistością, która coraz bardziej go przeraża. W pracowniczej stołówce Winston poznaje Julię, pracownicę Departamentu Literatury. Nielegalnie nawiązują romans, podejmują też próbę odnalezienia tajemniczego Bractwa. Docierają do O'Briena- ważnego ministra, który przekazuje im książkę Goldsteina. Niestety Winston i Julia wpadają w pułapkę. Złapani przez Policję Myśli, trafiają do Departamentu Miłości, gdzie zostają poddani torturom.

Książka została opublikowana w 1949 roku, Orwell napisał ją więc zanim komunizm rozszalał się na dobre w Europie Środkowo- Wschodniej. Powieść była zakazana w wielu krajach, w tym w Polsce.  I nic dziwnego, świat wymyślony przez Orwella stał się rzeczywistością dla wielu ludzi. Wstrząsające.

Miłość Winstona i Julii, to według mnie jedna z najdramatyczniejszych historii miłosnych w literaturze XX wieku. Poruszająca książka, jedna z najlepszych, jakie czytałam w życiu.

PS. Przypadkiem okazało się, że książka wpisuje się w jedną z kategorii listopadowej Trojki e-pik.